Punjab onder Engelse heerschappij (1849 - 1947)

In juni 1839 overleed koning Ranjit Singh. Na zijn dood wisten de Britten verdeeldheid onder de Sikhs te brengen. Sommige Sikhs leiders, zoals die van de Dogra Sikhs wilden over Punjab heersen om zo de macht in handen krijgen. Zij sloten zich vanwege hun eigenbelang in het geheim bij de Britten aan. De Britten vielen de staat van de Sikhs verraderlijk binnen en kochten hierbij de Dogra Sikhs om. Het Sikh koninkrijk dat door grote inspanning en opofferingen tot stand kwam en dat ongeveer een halve eeuw standhield, viel binnen tien jaar na de dood van de Maharaja uiteen.

Tussen december 1845 tot februari werden er vijf zogenaamde Anglo Sikh oorlogen gevochten. De aanvankelijk winnende Sikhs verloren uiteindelijk door verraad van de Dogra Sikhs (zoals Raja Gulab Singh, Teja Singh en Laal Singh) die zich tijdens het gevecht bij de Britten aansloten. In plaats van mortieren voor de kanonnen, leverden zij onbruikbare zaden aan de Sikh legers. Feitelijk wisten de Sikhs tijdens al deze oorlogen de Britten en hun Indiase huurlingen te verslaan, maar verloren ze door interne verdeeldheid en gemis aan een daadkrachtige en oprechte leider.

In 1849 vond er weer een Anglo-Sikh oorlog plaats. De Britten hadden een groot deel van (het huidige) India in hun bezit en waren vastberaden India in zijn geheel over te nemen. Dat gebeurde in 1849. In dat jaar werd ook tevens de jongste zoon van Maharaja Ranjit Singh, Maharaja Dalip Singh, bekroond. Echter was het Sikh koninkrijk praktisch al in Britse handen. Hij kreeg huisarrest, werd van Sikhs geïsoleerd, in 1853 geconverteerd tot het christendom en werd een jaar later onder dwang naar Engeland gezonden. Zo verging het met veel van de familieleden van de Maharaja en zijn dynastie zou uiteindelijke uitsterven.

De laatste overblijfselen van het Mongoolse keizerrijk in de vorm van oude Bahadur Shah Zaffer (was op dat moment zeventig) kwam na beperkt verzet tegen Britse overheersing in 1857 tot zijn eind.

De Britten respecteerden de Sikh waarden niet en hadden de meeste belangrijke historische Gurdwara’s in handen van de door hen aangestelde personen gegeven. Deze marionetten werden Mahants genoemd. Later zouden de Engelsen zeer kostbare zaken uit de Gurdwara’s en het Sikh koninkrijk plunderen, waaronder de wereldberoemde Koh-i-noor diamand die in het bezit was van Maharaja Ranjit Singh.

Om de aanval op de hun waarden tegen te gaan, begonnen de Sikhs in Guru Ka Bag in 1873 de Singh Sabha beweging. Een revolutionaire beweging die de Gurdwara’s uit de invloed van de Britten begon te bevrijden. Een brandend voorbeeld van de inmenging van de Britten in het Gurdwara bestuur was de onderscheiding van de omstreden Britse generaal Dyer door de Jathedar van Akal Takhat. Terwijl hij degene was die in april 1919 in de Jallianwala Bagh in Amritsar, koelbloedig had geschoten op een ongewapende bijeengekomen menigte van verzetsstrijders (inclusief vrouwen en kinderen) en een massabloedbad aanrichtte. Van de ongeveer dertienhonderd omgekomen verzetstrijders, waren hiervan zevenhonderd negen en negentig Sikhs.

Een andere activiteit ter bescherming van de Sikh identiteit, was het in 1909 in de wet opnemen van de Anand Karaj Act, dat later werd geregeld werd via de Sikh Rehat Maryada (Sikh gedragscode – zie hoofdstuk III), uitgegeven door de Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee (SGPC). Anand Karaj, de Sikh huwelijksceremonie, hetgeen letterlijk goddelijke of heuglijke verbintenis inhoudt, werd door Goeroe Amar Das geïntroduceerd. Voor meer informatie over het Sikh huwelijksceremonie wordt naar hoofdstuk IV verwezen. Een ander voorbeeld van verzet tegen de Engelsen is die van Gurdit Singh. Hij was een Sikh zakenman en werkte als aannemer in Singapore en Maleisië. In 1911 sprak hij zich uit tegen gedwongen arbeid van arme dorpelingen en schreef hierover naar de regering. Dat gold ook voor zijn strijd tegen de Canadese overheid, die zeer strenge en onrechtvaardige wetten had aangenomen om immigratie van met Punjabi’s (mensen uit de Punjab) tegen te gaan. Zo werd in 1907 een wetsvoorstel aangenomen, waarbij Indiase mensen het stemrecht werd ontnomen. Zij mochten geen belangrijke beroepen vervullen en dienden een absurd hoog bedrag bij binnenkomst van Canada te betalen. Schepen varend naar Canada werden door de Canadezen ontmoedigd om tickets aan Indiërs te verkopen. Gurdit Singh charterde in 1914 een Japans schip, Kamagata Maru, en zijn reis vormde een absolute uitdaging van de Canadese uitsluitingwetten. Het schip werd hernoemd naar Goeroe Nanak Jahaj (schip van Goeroe Nanak) en had totaal driehonderd zes en zeventig Punjabi passagiers aan boord.
 

KAMAGATA MARU

Passenger of Kamagata Maru

Hiervan waren er driehonderd veertig Sikhs, twaalf Hindoes en vierentwintig Moslims. Het schip voer op 3 april 1914 vanuit Hong Kong naar Vancouver. Het schip bereikte op 22 mei 1914 Vancouver en werd door de Indiase gemeenschap en Canadese overheid opgewacht. De Canadezen waren door de Britten uit Hong Kong geïnformeerd en wilden het schip terug sturen. Na twee maanden van vurige juridische gevechten tussen de Indiërs en de Canadese overheid, mochten er slechts 24 passagiers legaal in Canada verblijven. Het schip werd gedwongen terug te keren naar India en bereikte op 29 september 1914 Calcutta (hedendaags hernoemd naar de oude naam Kolkatta). De Engelse lieten de passagiers Calcutta niet binnen gaan en zij moesten via een andere haven vervolgens rechtstreeks per trein naar Punjab gaan. De passagiers weigerden dat aangezien zij eerst de Goeroe Granth Sahib naar de Gurdwara van Calcutta wilden brengen. Bij de schermutselingen schoten de Engelsen 20 passagiers dood en Gurdit Singh werd tot vijf jaar gevangenis straf veroordeeld (op basis van een onrechtmatig proces) nadat hij zich op advies van Mahatma Gandhi had overgegeven. Het is dankzij strijders als Gurdit Singh dat Canada nu relatief meer Sikhs telt dan India.

In oktober 1920 namen de Sikhs de administratieve controle over Akal Takhat van de Mahants over. Indecember werd de politieke partij, Shrimoni Akali Dal, opgericht. In 1925 werd de organisatie, Shiromani Gurdwara Parbandhak Committee, in het leven geroepen. Deze organisatie nam Harmandir Sahib en andere belangrijke historische Gurdwara’s onder haar beheer en is hedendaags uitgegroeid tot invloedrijke Sikh instelling die qua invloed enigszins te vergelijken is met het Vaticaan.Zoals uit de Jallianwala Bagh (een tuin, nabij Harmandir Sahib) blijkt, is de bijdrage van de Sikhs in de verzetsstrijd tegen de Engelse koloniale overheersers immens en niet te evenaren, hoewel zij slechts 2% van de Indiase bevolking vormde. Tijdens de ‘quiet India’ beweging tegen de Britten werden er in augustus 1942 ongeveer zestigduizend Sikhs gearresteerd en berecht. Zo werden nationale helden Kartar Singh Sarabha, Bhagat Singh, Udham Singh door de Britten geëxecuteerd. Vandaag de dag staat Bhagat Singh nog altijd symbool voor heldhaftigheid.

In 1946 richtte generaal Mohan Singh Indian National Army op als verzet tegen de Engelse koloniale bezetter. Op 15 augustus 1947 ontstond India en Pakistan. Ook de laatste jaren van de onafhankelijkheidsstrijd hebben de Sikhs grote bijdrages aan het verzet tegen de Engelsen geleverd. Van de honderd een en twintig personen die rond de onafhankelijkheid werden geëxecuteerd waren drieënnegentig Sikh. Van de tweeduizend zeshonderd zes en veertig personen die levenslang gevangenis straf kregen, waren er tweeduizend honderd zeven en veertig Sikhs.
Echter door simpele en politiek onervaren Sikh leiders kregen zij bij de opdeling en verdeling van India en Pakistan niet wat zij verwachten en wat hen toebehoorde.

Previous                                       History Index

Next