|
1. Sikhisme is een onafhankelijke religie
Een groot aantal mensen denkt ten onrechte dat het Sikhisme een
vertakking is van het hindoeïsme, een uitloper is van de islam,
of een mengsel van deze twee religies. Terwijl het categoriseren
van religies zelf problematisch is, classificeren zowel
wetenschappers als praktijkmensen Sikhisme als een
onafhankelijke religie.
Het verschil tussen het Sikhisme en het Hindoeisme en de Islam
is minstens zo groot als het verschil tussen Islam en het Joodse
geloof die weliswaar relaties hebben maar toch heel verschillend
zijn.
De Sikh traditie heeft alle basis kenmerken van een
georganiseerde religie, met inbegrip van zijn eigen
stichter-profeet (Goeroe Nanak), heilige schrift (Goeroe Granth
Sahib), discipline en ceremonies (Rahit), en gebedshuizen (Gurdwaras).
Er zijn meer dan 27 miljoen sikhs wereldwijd, waardoor het de op
vier na grootste wereldgodsdienst is.
2. Geworteld in eenheid en liefde, stimuleert de Sikh
theologie een leven van spiritualiteit en dienstverlening.
Eenheid en de liefde te dienen als de basis van de Sikh
theologie - dat is zowel het doel als de werkwijze. Sikhs hebben
tot doel de goddelijkheid in alles en iedereen die ze tegenkomen
te herkennen en deze dagelijkse praktijk helpt het individu de
kwaliteiten van eenheid en liefde te cultiveren en te belichamen.
Sikhs geloven dat de Schepper de hele Schepping doordringt en
dat elk individu wordt gevuld met dezelfde goddelijke potentieel.
De Sikh traditie benadrukt de collectieve gemeenschap van de
hele mensheid en daagt alle sociale ongelijkheid uit, waaronder
die op basis van klasse, kaste, geslacht en beroep.
Het realiseren van eenheid en liefde in je leven dwingt het
individu ook om de eenheid met de wereld om zich heen te zoeken.
Deze traditie roept zijn volgelingen op om te leven als een
sant-Sipahi (heilige - strijder), iemand die een balans zoekt in
het cultiveren van spiritualiteit en het vervullen van een
maatschappelijke bijdrage door middel van vrijwilligers werk.
3. De ware betekenis van “Goeroe”.
Het woord "goeroe" betekent letterlijk "verlichter," en hoewel
het tegenwoordig verwijst naar een expert in elk domein (bijvoorbeeld,
basketbal goeroe, vastgoed goeroe), heeft het binnen de Sikh
traditie een bepaalde institutionele betekenis. In het Sikhisme,
verwijst "goeroe" naar de lijn van autoriteit, te beginnen met
een set van 10 profeten die de Sikh gemeenschap stichtte en
leidde. De eerste van deze, Goeroe Nanak, werd geboren in 1469
CE, en de tiende in zijn lijn, Goeroe Gobind Singh, blies zijn
laatste adem uit in 1708 CE.
Voordat hij overleed, gaf Goeroe Gobind Singh de leiding aan
twee verbonden instituten - de Goeroe Granth Sahib (de
schriftelijke canon, de heilige teksten van de Sikhs) en de
Goeroe Khalsa Panth (de gemeenschap van geïnitieerde Sikhs).
Sikhs vereren deze twee daar ze de troon van de Goeroe voor de
eeuwigheid bezetten.
4. De Goeroe Granth Sahib is een uniek geschrift.
De autoriteit aan de Goeroe Granth Sahib toegekend onderscheid
hem van de teksten van andere grote wereldgodsdiensten. De
Goeroe Granth Sahib tart ook normale verwachtingen van heilige
of spirituele teksten op andere manieren.
De Goeroe Granth Sahib werd samengesteld door de Sikh Goeroes
zelf en bestaat voornamelijk uit teksten geschreven door de
Goeroes. De collectie omvat ook de devotionele teksten van
andere religieuze figuren, waaronder islamitische soefi's en
hindoeïstische Bhaktas.
In tegenstelling tot de proza die de meerderheid van de westerse
geschriften vormen, is de Goeroe Granth Sahib geheel devotionele
poëzie, waarvan het meeste op muziek is gezet. De teksten zijn
vrijwel alle uitingen van goddelijke ervaringen en wijsheid op
religieuze leest. Deze geschriften hebben, sinds de tijd van
Goeroe Nanak, een centrale rol in de Sikh praktijk gespeeld - De
Sikh aanbidding bestaat uit het zingen van deze composities in
zowel de privé sfeer als in gemeenschapsverband.
5. De Sikh Goeroes presenteerde een pluralistisch wereldbeeld.
Zoals blijkt uit het opnemen van de geschriften van andere
religieuze doctrines in de Goeroe Granth Sahib, geloofden de
Sikh Goeroes niet in religieuze exclusiviteit. Integendeel, hun
pluralistische wereldbeeld poneert dat men de verlossing of
realisatie door elke religieuze traditie kan bereiken. Sikhisme
leert dat diverse wegen tot het goddelijke kunnen leiden, zolang
het individu het pad met liefde doorloopt. Vanwege deze
pluralistische visie, kent het Sikhisme niet echt een
geschiedenis van evangelisatie of bekeringsdwang.
Terwijl sommige dit pluralisme verkeerd interpreteren als
bevordering van het culturele relativisme, is het belangrijk op
te merken dat de Goeroes ook het belang benadrukte van het
volgen van een ervaren leider en het onderhouden van religieuze
discipline. Sikhisme moedigt zeker niet de populistische
praktijken van "a la carte religie" (b.v. “tulpen boeddhisme”)
of "spiritueel-maar-niet-religieus" aan. Wel is de Sikh
wetgeving relatief minder complex dan bij de meeste religieuze
tradities.
6. Sikhs hebben een lange geschiedenis van het staan voor
rechtvaardigheid.
Goeroe Nanak modelleerde maatschappelijke betrokkenheid door
kritiek op sociale ongelijkheid, het opbouwen van instituties
die dienen om de positie van de rechteloze te verheffen, en in
openlijke kritiek op politieke onderdrukking. De daaropvolgende
Goeroes behielden deze waarden en bouwden voort op deze basis
gelegd door Goeroe Nanak. Bijvoorbeeld, de negende onder hen,
Goeroe Tegh Bahadur, zag hoe de Mughal autoriteiten hun Hindoe
onderdanen met geweld bekeerden tot de islam. Hoewel deze
onderdrukking gericht was op een religieuze gemeenschap waartoe
hij niet behoorde en wiens overtuigingen hij niet deelde, maakte
Goeroe Tegh Bahadur zich sterk voor hun recht om hun godsdienst
vrij te kunnen uit oefenen - en de staat reageerde door Goeroe
Tegh Bahadur in publiek te executeren.
De Sikh gemeenschap wordt geïnspireerd en heeft richting
gevonden door deze voorbeelden door de jaren heen. Ze is op
allerlei manieren toegewijd aan rechtvaardigheid. De Sikhs wordt
geleerd om de weerlozen te verdedigen en vanuit die filosofie
hebben ze vaak het voortouw genomen in reacties op politieke
onderdrukking. Sikhs zijn daarom regelmatig het doelwit voor de
politieke elite, een cyclus die zich in het huidige India blijft
herhalen.
7. Sikhs onderhouden een unieke identiteit.
Sinds de vormende momenten van de traditie, hebben Sikhs een
fysieke identiteit die maakt dat ze opvallen in het openbaar,
zelfs in Zuid-Azië. Deze identiteit bestaat uit vijf artikelen
van het geloof - Kesh (ongeschoren haar), Kanga (kleine kam),
Kara (stalen armband), Kirpan (religieuze artikel lijkt op een
mes), en kachhera (soldaten-short). Deze onderscheiden iemand
die formeel gecommitteerd is aan de waarden van het geloof door
het aanvaarden van initiatie (de sikh doop).
Hoewel veel hebben geprobeerd functionele redenen toeschrijven
aan elk van deze voorwerpen, vangen deze inzichten niet de
binding die de Sikhs met deze artikelen hebben. Misschien is de
beste analogie (hoewel toegegeven een onvolmaakte) die van een
trouwring: men kan de betekenis van een trouwring niet tot zijn
instrumentele waarde verminderen; men koestert de trouwring als
een gift van liefde van/voor de partner. Ook Sikhs koesteren hun
artikelen van het geloof in de eerste plaats omdat ze hen zien
als een geschenk van hun geliefde Goeroe. Het proberen om deze
artikelen op basis van hun functie te begrijpen mist dat punt.
Misschien wel het meest zichtbare aspect van de Sikh identiteit
is de tulband, die kan worden gedragen door zowel mannen als
vrouwen. De tulband werd van oudsher gedragen door royalty's in
Zuid-Azië, en de Goeroes adopteerde deze praktijk als een middel
om de soevereiniteit en de gelijkheid van alle mensen te
benadrukken. Voor een Sikh, toont het dragen van een tulband een
publieke betrokkenheid bij het behoud van de waarden en de
ethiek van de traditie, inclusief dienstbaarheid, mededogen en
eerlijkheid.
8. Sikhisme gelooft in absolute gelijkheid.
Sikhisme is gebaseerd op het concept van eenheid en
rechtvaardigheid, en de Goeroes verwierpen, onvermurwbaar alle
sociale ongelijkheid. Terwijl vrouwen blijven worden onderworpen
in het moderne Zuid-Azië, bestrafte de Sikh Goeroes de
discriminerende praktijken die vrouwen (b.v. sati en purdah)
marginaliseerde. Ze plaatste vrouwen openlijk op leidinggevende
posities.
Langs deze lijnen, introduceerde de Goeroes nieuwe praktijken om
bestaande sociale normen, zoals India's kastensysteem, dat
sociale ongelijkheid bestendigt, uit te dagen. Bijvoorbeeld, de
tiende Goeroe vroeg alle Sikhs om hun achternaam, die iemands
kaste identificeert, af te zweren. Hij gaf hen een collectieve
achternaam, gereserveerd voor koninklijke families. Dit om de
inherente gelijkheid en adel van ieder individu te laten zien:
Kaur voor vrouwen en Singh voor mannen. Ook introduceerde de
Goeroes de instelling van langar, een gratis maaltijd,
aangeboden bij de gurdwaras, die voor iedereen open staan.
Tijdens deze maaltijd, zit iedereen samen naast elkaar op de
grond, ongeacht kaste, sociale status, geslacht of religieuze
achtergrond en eet men hetzelfde voedsel.
9. De Darbar Sahib in Amritsar is het epicentrum van de Sikh
psyche.
Bekend bij westerlingen als de Gouden Tempel, de Darbar Sahib in
Amritsar, Punjab is, sinds haar oprichitng meer dan vier eeuwen
geleden, gediend als het centrum voor de Sikh-gemeenschap. Sikh
theoloog Sirdar Kapur Singh duid de Darbar Sahib als aan als "de
theologisch-politieke hoofdstad van de Sikhs." Deze zin vangt de
rol van dit gebied als zowel een spiritueel centrum, waar de
gemeenschap verzamelt om te aanbidden, als een politieke troon
waar collectieve beslissingen worden genomen.
Het is onjuist om te verwijzen naar de Darbar Sahib als "een
heilige ruimte" of als "de heiligste plaats van het Sikhisme's".
Sikh theologie erkent dat goddelijkheid in de hele wereld gelijk
doordringt en herkent daarom niet dat bepaalde ruimtes unieke
sacraal of heilig zijn. Tegelijkertijd, neemt de Darbar Sahib
een bijzondere plaats in in de collectieve Sikh psyche. De site
is getuige geweest van een aantal belangrijke historische
gebeurtenissen, van de terugkeer van de zesde goeroe na een
periode van gevangenschap en de eerste openbare inhuldiging van
het Sikh heilige Schrift in de 17e eeuw tot slachtpartijen van
duizenden burgers en het verbranden van historische artefacten
en relikwieën door het Indiase leger in 1984.
10. Sikhs hebben een immense bijdrage geleverd aan de
Europese vrede en veiligheid.
Toen Europa van 1914 tot 1918 in brand stond vocht het
britsch-indiase leger mee met de geallieerden in de loopgraven
van noord Frankrijk. Dit leger bestond voornamelijk uit Gurka's
en tulband dragende Sikhs, volken waarvan de Britten wisten dat
ze dappere soldaten waren. Ze ondergingen alle verschrikkingen
van de medogenloze loopgravenoorlog en kregen als een van de
eerste te maken met de duitse gasaanvallen. De gevallenen worden
nog dagelijks herdacht tijdens de ceremonie bij de Menenpoort in
Ieper, Belgie.
Opnieuw tijdens de tweede wereldoorlog (1939 - 1945) dienden er
300.000 sikhs in het britsch-indiase leger, voornamelijk als
gewoon soldaat. De Sikhs werden ingezet o.a. in Maleisia en
Birma tegen de jappanners en in Italie tijdens de bevrijding van
Europa in 1944. Ook hielpen ze bij de repatrieering van de
nederlanders die in de Indonische Jappen kampen zaten. In beide
wereldoorlogen sneuvelden 83.000 sikhs en meer dan 100.000
werden zwaar gewond voor de vrede en veiligheid van Europa en
zijn bevolking waar ze destijds zelf part nog deel van
uitmaakten.
|
